اينها يك حرف است ، " ای آدمها " ی نيما هم كه پريشب نقل كردند ،
كه تا نقل نكرده بودند ما خيال میكرديم واقعا يك حرفهايی دارد حرف
ديگری است ، [ چيزی نيست ] غير از يك سلسله مفاهيمی كه اصلا به نظر من
هيچ چيز نيست . يا ما بايد بگوييم اصلا هيچ چيز نمیفهميم يا بايد بگوييم
هيچ چيز نيست ، جز اينكه اسمش را آدم بخواهد دهن كجی بگذارد . بچهها را
ديدهايد ؟ بچه وقتی كه در مقابل آدم بزرگ در میماند ، ناقص میماند ،
میخواهد عكس العمل نشان بدهد ، دهن كجی میكند . اينها خواستهاند در
مقابل شعرای بزرگ كاری كرده باشند ولی نتوانستهاند ، در مقابل آنها دهن
كجی كردهاند . تا آن حدی كه ما سراغ داريم اين طور است . البته ما يك
شاعر شعر كهن معاصر حسابی هم نداريم . آنهايی كه من میشناسم چيزی نيستند
. البته بعضی شان خوب هستند ولی اينهايی كه از آنها [ شاعران نوپرداز ]
دفاع میكنند ، ما كه هنری از آنها نديديم .
غرضم اين جهت است : بشر همين طوری كه تكامل پيدا میكند انحراف هم
پيدا میكند . ما يك اعتقادی داريم و آن اعتقاد اين است كه مقارن با
تحول علمی جديدی كه در دنيای اروپا پيدا شد يك انحراف هم پيدا شد ،
يعنی علم همين طوری كه میرفت میتوانست يك جهش بكند و لا اقل از قسمتی
از سرمايههای گذشته خودش استفاده كند و راه مستقيمی را طی كند . علم
البته رو به پيش رفت ولی از روی خط منحنی ، نه از روی خط مستقيم . بيكن
و . . در عين اينكه به بشريت خدمت كردند ، خيانت بزرگی هم كردند ، به
عقيده ما افرادی بودند كه خلوص نيت نداشتند ، خودخواه بودند ، برای
اينكه شخصيت خودشان را خيلی بزرگتر از آنچه هست جلوه بدهند ، جنايتهايی
هم نسبت به بشريت مرتكب شدند . ولی علم برای هميشه در گمراهی باقی
نمیماند ، همين طوری كه عرض كردم اگر روی خط مستقيم هم به سوی مقصد طی [
طريق ] نكند و روی خط منحنی برود ولی علم است و بالاخره به مقصد میرسد .
من معتقدم كه ما نبايد گوشمان فقط به دهن فرنگيها باشد كه اگر روزی گفتند
روح وجود ندارد ما بگوييم وجود ندارد ، بعد فردا كه خود آنها برگشتند و
گفتند روح وجود دارد ما بگوييم وجود دارد . ما میخواهيم آن خط منحنیای كه
آنها طی كردهاند ، با استفاده از همان راهی كه خود آنها طی كردهاند با خط
مستقيم طی كنيم . ما نمیخواهيم بازگشت به گذشته كرده باشيم ، ما
میخواهيم خط منحنی را تبديل به خط مستقيم كنيم . ما میخواهيم بگوييم بر
اساس همين تحقيقاتی كه شما در اينجا كردهايد بر خلاف آن
|